CAT III Yaklaşma ve Autoland Prosedürü (Boeing 737)

Genel Tanım

Category III (CAT III) yaklaşma, düşük görüş şartlarında yapılan yüksek hassasiyetli bir aletli iniş prosedürüdür. Bu yaklaşma, otomatik iniş sistemleri (Autoland) kullanılarak uçağın piste güvenli bir şekilde inmesini sağlar. İnsan gözüyle referans alınamayacak kadar düşük görüş mesafelerinde kullanılır.

CAT III Alt Kategorileri

• CAT IIIa: Minimum görüş mesafesi (RVR) 200 m, karar yüksekliği (DH) yaklaşık 50 ft.

• CAT IIIb: RVR 75 m'ye kadar inebilir, DH sıfır olabilir.

• CAT IIIc: Teorik olarak sıfır görüş ve sıfır karar yüksekliği içerir; pratikte uygulanmaz.

Kullanım Koşulları

• Görüş mesafesinin çok düşük olduğu durumlarda uygulanır.

• Uçak, mürettebat, meydan ve ILS sistemi bu yaklaşmaya onaylı olmalıdır.

• Minimum RVR: 200 m

• Maksimum rüzgar limitleri:

  • Baş rüzgar: 25 kt

  • Yan rüzgar: 20 kt

  • Kuyruk rüzgarı: 10 kt

• Orta veya üzeri türbülans ya da windshear raporu varsa uygulanmaz.

Teknik Gereksinimler

• Çift otopilot sistemi (fail-passive) gerekir.

• Uçuş ekibi ve uçak CAT III için özel eğitim ve sertifikasyona sahip olmalıdır.

• Barometrik değil, radyo altimetreye dayalı karar yüksekliği kullanılır (genellikle 50 ft).

Prosedür Adımları

1. Yetkinlik Kontrolü

   
   

   CAT III yaklaşma öncesinde QRH’deki özel kontrol listesi uygulanır. Bu listede uçak, mürettebat, meydan ve ILS sisteminin uygunluğu teyit edilir.

   
   

2. Yaklaşma Hazırlığı ve Briefing

   
   

   Normal ILS yaklaşmasına benzer şekilde yapılır. Ancak brief içinde özellikle düşük görüş nedeniyle artan taksi risklerine ve minimumlara yaklaşıldığında yapılacaklara vurgu yapılır. Farklılıklar özellikle briefing sonunda vurgulanır.

   
   

3. Otopilot Ayarları

   
   

   CAT III yaklaşmalarda iki otopilot (CMD A ve CMD B) aktif edilmelidir. Bu işlem intercept heading üzerindeyken ve yaklaşma için ATC’den izin alındığında gerçekleştirilir. Eğer ikinci otopilot 800 ft radyo altimetre geçilmeden önce aktive edilmezse, CAT III yaklaşma gerçekleştirilemez ve pas geçme uygulanmalıdır.

   
   

4. Yaklaşma İnişi

   
   

   • Localizer ve glide slope yakalandıktan sonra missed approach irtifası setlenir.

   • Radyo altimetrede 500 ft’de “flare armed” kontrolü yapılır. Bu, FMA üzerinde teyit edilir. Eğer “flare” silinmişse yaklaşma iptal edilir.

   • 500 ft altında uçak flare ve iniş için kendini hazırlamaya başlar (trim tekeri hareketleri gözlemlenir).

   • Kaptan görsel referans elde etmeye çalışırken aynı anda sistem monitör edilmelidir.

   
   

5. Minimumlara Yaklaşma ve Karar Anı

   
   

   • GPWS çağrıları yapılır (“plus hundred”, “minimums” vb.).

   • Minimumlarda açık ve net bir karar gerekir: “Land” veya “Go Around”.

   • “Land” komutu verilirse, otomatik flare başlar (yaklaşık 50 ft), throttle retard başlar (yaklaşık 27 ft) ve uçak piste iner. İniş sonrası otopilot ve otomatik throttle devreden çıkar.

   
   

6. Pas Geçme (Go-Around) Durumu

   
   

   • Minimumlarda “Go Around” kararı verilirse:

     
     

     • TO/GA tuşu basılır.

     • “Go around, flaps 15, set go-around thrust” çağrısı yapılır.

     • Uçak otomatik olarak tırmanışa geçer.

     • Pozitif tırmanış gösterildiğinde “gear up” komutu verilir.

     • 400 ft’de uygun roll mode (LNAV veya HDG SEL) seçilir ve flap toplama sekansı başlatılır.

     • Missed approach irtifasına ulaşıldığında 2. otopilot devreden çıkar.

Sistem Özelliği – Fail Passive

Boeing 737’deki fail-passive sistem, iki otopilotun aynı sinyali alarak uçuşu izlemesini sağlar. Herhangi bir otopilot arızasında sistem, ani manevra yerine her iki otopilotu da devreden çıkarır. Bu durumda CAT III yaklaşmaya devam edilemez ve pas geçilmelidir.